Ecologie & verspreiding
Kleine maagdenpalm is een overjarige dwergstruik van matig beschaduwde standplaatsen op vochthoudende, maar niet natte, humeuze en ‘gerijpte’, min of meer voedselrijke grond met een goede strooiselvertering. Zij groeit in bossen, houtwallen, hakhout, struwelen, onder heggen, op hellingen, rotsachtige grond, langs holle wegen en spoorwegen. De vermoedelijke natuurlijke groeiplaatsen liggen in Nederland in Zuid-Limburg, de omgeving van Nijmegen en Winterswijk, en Oost-Twente op leem, löss en krijtverweringsgrond. Als altijdgroene sierplant is zij al voor de zestiende eeuw ingevoerd, verwilderd en ingeburgerd op buitenplaatsen, begraafplaatsen en dergelijke. Verwildering van de stinzenplant kan ook op voedselarme grond plaatsvinden. Tegenwoordig is Kleine maagdenpalm in Nederland vrij algemeen in Zuid-Limburg en de hogere zandgronden, en zeldzaam in de kalkrijke duinen. Elders in Nederland is zij zeer zeldzaam. Buiten Zuid-Limburg en het zuidoostelijk grensgebied is zij merendeels verwilderd. Kleine maagdenpalm is kensoort voor het Eiken-Haagbeukenbos. Zij is in de handel als tuinplant verkrijgbaar.
CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten, 2014
|
EcologieBodemHalfbeschaduwde tot beschaduwde plaatsen op vrij droge tot vochtige, matig voedselrijke, humeuze, zwak zure tot kalkhoudende grond (leem en lemig zand) met een goed verterende strooisellaag.
GroeiplaatsBossen (loofbossen en bij buitenplaatsen), houtwallen, hakhout, heggen, struwelen, langs holle wegen, hellingen, rotsachtige bodems en langs spoorwegen (spoorbermen).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVrij zeldzaam in Zuid-Limburg, Twente, de Achterhoek en bij Nijmegen. Elders voor het grootste deel niet oorspronkelijk wild, maar verwilderd en ingeburgerd vanuit tuinen.
VlaanderenVrij zalgemeen in de Leemstreek en de Voerstreek. Elders zeldzamer en vaak verwilderd vanuit tuinen.
WalloniëPlaatselijk vrij algemeen, maar zeldzaam in de Ardennen.
WereldMidden-Europa, noordwestelijk tot in Nederland en Engeland, zuidelijk tot Noord-Spanje en Zuid-Italië en oostelijk tot in het Zwarte-Zeegebied. Ingeburgerd in o.a. Noord-Amerika, Schotland en Zuid-Zweden.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurBlijdenstein, M.J. (1903) Maagdepalm.
De Levende Natuur 8: 32-36
Kops, J. & H.C. van Hall (1832) Vinca minor - kleine Maagdenpalm
Flora Batava 6: 479-479
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 2:
315Flora Batava 06:
plaatHeukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
481Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
570Nederlandse Oecologische Flora 3:
101Stinzenplanten (P.A. Bakker & E. Boeve, 1985):
110Wilde Planten 3:
208Wilde-Planten.nl:
paginaAfbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas) Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De lange stengels kruipen over de grond. De bloeiende takken staan vrij rechtop. Grote groepen vormend.
Bladeren De wintergroene bladeren staan tegenover elkaar. Ze zijn kaal, kort gesteeld, leerachtig, elliptisch tot langwerpig, vrij spits en met een kale rand.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien op 1-2 cm lange stelen in de bladoksels. Eén bloem per bladpaar. De kroon is vijftallig, lichtblauw en 2-3 cm. De bloemen zijn trompetvormig. De kelk is diep gespleten. Het vruchtbeginsel is bovenstandig. De stijl is aan de top verbreed. Korte, kromme meeldraden.
Vruchten Een doosvrucht. De tot 2½ cm lange, langwerpig-buisvormige kokervruchten bevatten twee of drie zaden, maar in onze omgeving wordt maar zelden zaad gevormd. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.