Ecologie & verspreiding Klein hoefblad is een echte pioniersoort van kale tot niet dicht begroeide, omgewerkte, vochtige, basische tot zwak zure, zeer voedselrijke, kalkhoudende, niet tot zwak brakke grond, zoals klei, leem en krijt. Op zand of veen staat de soort alleen wanneer er puin, steengruis of grond van elders is aangevoerd. Zij staat in bermen, plantsoenen, groeven, akkers, droogmakerijen, op bouwterreinen, braakliggende grond, grondstorten, storthellingen, spoorwegravijnen, taluds, puinhopen en rivierstrandjes. Wanneer geen verandering van de bodem heeft plaatsgevonden is Klein hoefblad een betrouwbare indicator voor leem in de zandgrond. Wanneer in de grond is gerommeld herinnert de aanwezigheid van Klein hoefblad daaraan. In grasland markeert zij soms molshopen. De plant heeft een hoge tolerantie voor metalen en verontreinigingen. Zij staat dan ook veel op vervuilde terreinen. In Nederland komt Klein hoefblad zeer algemeen voor. CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (pionier) op vochtige, voedselrijke, omgewerkte, zwak zure tot vaak kalkhoudende grond (zand, leem, lichte klei, mergel en stenige grond).

Groeiplaats
Dijken, nieuwe of omgewerkte bermen, ruigten (voedselrijke ruigten), akkers, zeeduinen, kwelplekken, puin, afgravingen (o.a. steengroeven), braakliggende grond, plantsoenen, gronddepots, bossen (langs boswegen), bosranden, heggen, langs spoorwegen (spoordijken) en waterkanten (rivierstrandjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Algemeen.

Vlaanderen
Algemeen. Het meest in stedelijke gebieden.

Wallonië
Algemeen.

Wereld
Het grootste deel van Europa, West- en Midden-Azië en  Noordwest-Afrika. Ingeburgerd in oostelijk Noord-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	voedselrijke ruigten
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	geofyt
Zaadbank:	zeer kortlevend (< 1 jaar)
Bloeitijd:	februari - april

Literatuur
Bakker, D. (1955) Klein hoefblad. De Levende Natuur 58: 41-48 

Godefroy, J. (1905) Tussilago farfara L. (Klein Hoefblad). De Levende Natuur 9: 236-237 

Kops, J. (1800) Tussilago Farfara - Donsagtig Hoefblad Flora Batava 1: 40-40 

Otzen, D. & A.H. Koridon (1970) Seasonal fluctuations of organic food reserves in underground parts of Cirsium arvense (L.) Scop. and Tussilago farfara L. Acta botanica neerlandica 19: 495-502 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 3: 162

Flora Batava 01: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 610

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 701

Nederlandse Oecologische Flora 4: 86

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De bloeistengels staan rechtop en zijn niet vertakt. De stengels hebben eironde tot angwerpige, groene, bruinrode tot roodachtige schubben. Ze zijn spinragachtig behaard. Bladeren De bladeren zijn wortelstandig. Ze zijn vrij rond, 10-30 cm breed, met een hartvormige voet. De rand is hoekig en ongelijk getand (iets verdikt en paarsbruin tot zwartachtig). Van boven zijn de bladeren spinnenwebachtig behaard. Later worden ze tussen de nerven kaal. Van onderen zijn ze witviltig. De bladeren hebben een zijdelings afgeplatte en niet geribde steel. Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloeistengels dragen maar één  bloemhoofdje. Het gele, eerst opgerichte, maar later knikkende hoofdje is 2-3 cm. De bloemen hebben buisbloemen en zeer smalle vrouwelijke lintbloemen. De omwindselbladen staan in één  rij. De bloemen verschijnen voor de bladeren. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De zaden zijn dun, cilindervormig en tot 1 cm lang. Het vruchtpluis bestaat uit enige kransen van zijdeachtige sneeuwwitte haren, die ongeveer drie  keer zo lang zijn als de zaadjes. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één  jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,07-0,25 m.
Bloemkleur:	geel
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	éénslachtig, éénhuizig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.