Ecologie & verspreiding
Kruisbladige wolfsmelk staat op zonnige tot beschaduwde, vochtige en warme, voedselrijke, vaak kalkrijke en verstoorde zand-, leem- en kleibodems. Deze, tweejarige, wintergroene pionier groeit in akkers, in open plekken in bermen en op ruderale plaatsen, op braakliggende en ongewerkte grond, op stortplaatsen en kapvlakten, langs spoorwegen (vooral in volkstuintjes), in wijngaarden en in moestuinen. De plant stamt uit Zuidwest-Azië, Noord-Afrika en Zuid-Europa, maar is daar niet echt wild bekend. Ze is al voor 1500 overal ingevoerd als tuinplant en is op veel plaatsen in Europa en elders min of meer ingeburgerd. Deze Wolfsmelk in plaatselijk vrij algemeen in Zuid-Limburg en in stedelijke gebieden en is elders zeldzaam. Dit forse en berijpte taxon is onmiskenbaar door haar kruisgewijs staande en smal driehoekige bladeren. Ondanks haar giftigheid werd de plant vroeger als braak- en purgeermiddel aangewend, tegenwoordig wordt ze nog regelmatig aangeplant in tuinen omdat ze mollen en woelmuizen zou weren.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015
|
EcologieBodemZonnige, open plaatsen (pioniervegetatie) op vochtige, voedselrijke, vaak kalkhoudende, verstoorde grond (zand, leem en klei).
GroeiplaatsMoestuinen, akkers (kalkrijke akkers), ruderale plaatsen, omgewerkte grond, braakliggende grond, bermen (open plekken), stortplaatsen en langs spoorwegen (spoorbermen, vooral in volkstuinen langs het spoor).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandPlaatselijk vrij algemeen in Zuid-Limburg en in stedelijke gebieden. Elders zeldzaam.
VlaanderenPlaatselijk vrij algemeen in de Zand- en Zandleemstreek en in de leemstreek. Elders zeldzamer. Zeldzaam of plaatselijk ontbrekend in de Kempen.
WalloniëPlaatselijk vrij algemeen in Brabant en in het Maasgebied.
WereldOorspronkelijk uit Zuidwest-Azië, Noord-Afrika en Zuid-Europa. Elders min of meer ingeburgerd.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurGevers Deynoot, P.M.E. (1853) Euphorbia lathyris - Springkruid
Flora Batava 11: 847-847
van der Spek, H.M. (1978) Behoort
Euphorbia lathyrus L. werkelijk tot de Nederlandse flora?
Gorteria 9: 7-9
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De rechtopstaande, grof gebouwde stengels zijn grijsgroen tot blauwgroen.
Bladeren De bladeren zijn langwerpig tot lijnvormig, niet getand, hebben geen steel en worden naar de voet breder. De schutbladen zijn driehoekig-eirond, toegespitst en helder groen.
Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloeiwijze staat wijd uit en bestaat uit twee tot zes schermvormig bij elkaar staande bijschermen met lange assen. De honingklieren op de rand van de schijnbloemen hebben de vorm van een halve maan en dragen korte, stompe hoorntjes.
Vruchten Een kluisvrucht. De gladde vruchten zijn 1,3-1,7 cm. De zaden zijn bruin of grijs en hebben een mazenpatroon. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.