Ecologie & verspreiding
Grote engelwortel staat op zonnige tot half beschaduwde, basen- en kalkrijke, zeer vochtige tot natte, uitgesproken stikstof- en voedselrijke, zandige, slikkige, stenige en kleiige bodems die vaak periodiek overstroomd worden. Ze groeit in het zoetwatergetijdengebied, langs greppels en sloten, in natte ruigten en grienden, in struwelen en wilgenbosjes. Verder in aanspoelselgordels van rivieren en op kribben, in spleten van stenen dijkbeschoeiingen en in buitendijks rietland. De lichtgroene plant is inheems in het zuiden van Groenland, in Noord-Europa en in Noord- en Midden-Azië. Ze is als neofiet ingevoerd in West- en Midden-Europa, is overal verwilderd en ingeburgerd. In Nederland is de soort algemeen in het rivierengebied, de aangrenzende streken en langs de IJsselmeerkust, maar is elders zeldzaam tot zeer zeldzaam. Vroeger werd ze gebruikt tegen winderigheid en pijn en als zweetafdrijvend middel. In Noord-Europa worden de gesuikerde, jonge stengels als een delicatesse beschouwd. Tegenwoordig wordt de aanwezige, welriekende olie gebruikt bij de fabricatie van likeur.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014
|
EcologieBodemZonnige tot half beschaduwde plaatsen op zeer vochtige tot natte, vaak periodoiek overstroomde, voedselrijke grond in een zoet of zwak brak milieu (klei en stenige plaatsen).
GroeiplaatsWaterkanten (o.a. greppels, sloten, aanspoelingsgordels van rivieren, kribben en vaak in spleten van stenen dijkbeschoeiingen), ruderale plaatsen, ruigten (natte ruigten), grienden, struwelen, wilgenbosjes, omgewerkte grond, haventerreinen en moerassen (buitendijks rietland en het zoetwatergetijdengebied).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandPlaatselijk algemeen in het rivierengebied, in aangrenzende gebieden en langs het IJsselmeer. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
VlaanderenVrij zeldzaam. Het meest in de streek tussen de Schelde en de Leie. De soort breidt zich uit.
WalloniëVrij zeldzaam ingeburgerd. Het meest langs de Samber (daar al sinds ongeveer 1950).
WereldIn het zuiden van Groenland, in Noord- en Midden-Azië en in Noord-Europa. Ingeburgerd in West- en Midden-Europa.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurBoedeltje, G. (1991) Moerasdistel (
Sonchus palustris L.) en Grote engelwortel (
Angelica archangelica L.) langs het Twentekanaal: indicatoren van gebiedsvreemd water.
Gorteria 17: 138-148
Jansen, M.T. & D.T.E. van der Ploeg (1968)
Angelica archangelica L. in het Noorden van het land.
Gorteria 4: 92-93
Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De groene, soms paars aangelopen stengels zijn gegroefd en hol.
Bladeren De geurende wortelbladeren hebben een ronde, buisvormige steel Ze zijn driehoekig of ruitvormig, twee- tot drievoudig geveerd, met tamelijk onregelmatige slippen, die grof getand zijn. De bovenste bladeren zijn verkleind tot grote, opgeblazen scheden. Het eindblaadje is vaak drielobbig en loopt vaak af aan de voet.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien in schermen, die tot meer dan 25 cm groot worden. De schermen bevatten talrijke stralen. De stelen van de schermpjes zijn alleen bovenaan ruig behaard. De bloemen zijn groenachtig of wit en 3-4 mm. De stijlen zijn tijdens de bloei kort, meestal korter dan het grote stijlkussen, maar bij de vrucht twee keer zo lang. De omwindselbladen zijn schaars of ontbreken.
Vruchten Een splitvrucht. De vruchten zijn 6-8 mm. De vruchtwand is in twee lagen verdeeld, de binnenste is vergroeid met het zaad. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL Feedback
Rens van der Knoop op 24-9-2021
Onder herkenning staat "drieobbig"
Peter Meininger op 18-11-2015
Coord.: 32,336/391,71 (20 m hok) Datum 5 okt 2013 Opmerkingen bijz.: . documentatie: http://waarneming.nl/waarneming/view/79586156 foto Waarn http://waarneming.nl/user/profile/41107 NDFF-id http://waarneming.nl/waarneming/view/79586156.
Waarneming is inmiddels verwijderd uit waarneming.nl . Foto's toonden Zevenblad.
Peter Meininger op 17-11-2015
Coord.: 40/409 (1000 m hok) Locatie: Gors Ooltgensplaat Datum 6 aug 2013 Waarn Peter Meininger Det Peter Meininger NDFF-id http://floron.nl/obs/237721
Dit lijkt een waarneming uit HNS hok 083-411! De stip staat nu op Schouwen. Hier lijkt iets mis te zijn gegaan!
commentaar toevoegen
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.