Ecologie & verspreiding
Dit is een complexe soort, waarvan recent in de ons omringende landen Brachypodium rupestre is afgesplitst, een taxon met een iets andere ecologie en andere kenmerken. Aangezien in Nederland hiernaar (nog) niet goed gekeken is en er geen verspreidingsgegevens beschikbaar zijn, wordt hier het “oude” concept gegeven. Gevinde kortsteel staat op zonnige (soms licht beschaduwde), warme, droge tot matig vochtige, zwak basische en stikstofhoudende, ± voedselarme, weinig of niet bemeste, kalkrijke grond (mergel-, zand- en lössbodems). Ze groeit in kalk- en andere schrale graslanden, op kalkhellingen en in lichte bossen, in oud, humeus duingrasland, in bosranden, struwelen en bermen, op dijken en zandruggen, op spoordijken, buitenplaatsen en langs holle wegen. Nederland valt grotendeels binnen het Europese deel van het areaal. De soort is vrij algemeen in Zuid-Limburg, zeer zeldzaam in het rivierengebied en wordt ook uitgezaaid. Ze verschilt van Boskortsteel door de lange rhizomen, de niet gedraaide bladeren en de kortere kafnaald.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015
|
EcologieBodemZonnige tot soms licht beschaduwde, warme plaatsen op droge tot matig vochtige, matig voedselarme, weinig of niet bemeste, kalkrijke grond (mergel en zand).
GroeiplaatsGrasland (kalkgrasland en schraal grasland), zeeduinen (oud, humeus duingrasland), kalkhellingen, bermen, dijken, langs spoorwegen (spoordijken), bossen (lichte plekken), bosranden, struwelen, langs holle wegen en op zandruggen.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandPlaatselijk vrij algemeen in Zuid-Limburg en zeer zeldzaam in het rivierengebied.
VlaanderenZeer zeldzaam. Het meest in de Voerstreek en in de omgeving van de Sint Pietersberg.
WalloniëVrij algemeen in het Maasgebied en in Lotharingen (zuidelijke Ardennen). Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
WereldWest- en Midden-Azië en Europa, behalve in de meest noordelijke, noordwestelijke en zuidwestelijke delen. Ingeburgerd in Nieuw-Zeeland.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurBobbink, R. (1988)
De toename van Gevinde kortsteel in Zuid-Limburgse kalkgraslanden. Natuurhistorisch Genootschap in Limburg, Roermond
Bobbink, R., L. Bik & J.H. Willems (1988) Effects of nitrogen fertilization on vegetation structure and dominance of Brachypodium pinnatum (L.) Beauv. in chalk grassland.
Acta botanica neerlandica 37: 231-242
Londo, G. & H. de Jong (2007)
Brachypodium x cugnacii A. Camus nieuw voor Nederland.
Gorteria 33: 1-10
Sloff, J.G. & J.L. van Soest (1939) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora II.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 49: 268-306
van Eeden, F.W. (1893) Brachypodium pinnatum - Gevinde Kortsteel
Flora Batava 19: 1468-1468
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De stijve stengels staan niet heel dicht bij elkaar. Ze zijn alleen op de knopen kort behaard. De soort vormt matten of haarden.
Bladeren De geelgroene bladeren zijn 4-6 mm breed. Ze zijn stug, hebben ribben en staan vaak vrij rechtop. Ze hebben geen opvallend witte middennerf. De randen dragen schuin omhoog staande haren. Het tongetje is stomp en 1-2 mm lang.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien in een rechtopstaande, stijve tros die enigszins lijkt op een visgraat. De aartjes zijn 2-3 cm lang en bevatten acht tot twintig bloemen. Het onderste kroonkafje heeft een korte naald.
Vruchten Een graanvrucht. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar.
Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode,
dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de
periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF
download hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.