Ecologie & verspreiding Gladde ereprijs staat, vaak als pionier op open, zonnige tot soms half beschaduwde, vochtige, voedselrijke tot zeer voedselrijke, stikstofrijke, zwak basische en vaak ook kalkrijke grond, vooral op klei. De eenjarige plant groeit in akkers, in tuinen en moestuinen, in omgewerkte bermen, op stoppelvelden, braakliggende grond en op spoorwegterreinen. Ze stamt oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en is als cultuurvolger nu van alle gematigde en warmere streken van het Noordelijk Halfrond en van Argentinië bekend. De soort is vrij zeldzaam in het rivierengebied, Zuid-Limburg, Zeeland en het noordelijk zeekleigebied en is zeer zeldzaam elders. Ze ontbreekt nagenoeg in Drenthe, Noord-Brabant en op de Waddeneilanden. Ze is achteruitgegaan, de reden hiervan is onduidelijk. Vergeleken met de gelijkende Doffe ereprijs is ze meer aan akkers dan aan moestuinen gebonden. Ze wordt ook verward met Akkerereprijs. Bestuiving geschiedt door insecten of ze bestuift zichzelf, de zaden worden verspreid door water, wind en mieren. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige, soms halfbeschaduwde, open plaatsen (pionier) op vochtige, voedselrijke tot zeer voedselrijke, stikstofrijke en vaak ook kalkrijke grond (vooral op klei).

Groeiplaats
Akkers, tuinen (moestuinen), omgewerkte bermen, braakliggende grond en langs spoorwegen (spoorwegterreinen).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in het rivierengebied, Zuid-Limburg, Zeeland en het noordelijk zeekleigebied. Elders zeer zeldzaam. Niet in Drenthe en op de Waddeneilanden.

Vlaanderen
Zeldzaam, maar zeer zeldzaam in de Kempen. Het meest in het zuiden van Haspengouw.

Wallonië
Zeldzaam, maar zeer zeldzaam in de Ardennen.

Wereld
Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië. Nu in alle gematigde en warmere streken van het noordelijk halfrond en in Argentinië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	voedselrijke akkers
Levensduur:	éénjarig
Levensvorm:	therofyt
Zaadbank:	langlevend (> 5 jaar)
Bloeitijd:	april - herfst

Literatuur
de Visser, A. (1963) Een fraai akkeronkruidengezelschap op Walcheren. Gorteria 1: 105-107 

Garjeanne, A.J.M. (1948) Veronica. De Levende Natuur 51: 101-108 

van Eeden, F.W. (1884) Veronica polita - Tamme Eerenprijs Flora Batava 16: 1257-1257 

van Moorsel, R.C.M.J. & B. Odé (2004) Vier verwarrende Veronica's. Gorteria 30: 69-72 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 3: 169

Flora Batava 16: plaat 1257

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 537

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 655

Nederlandse Oecologische Flora 3: 223

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De stengels liggen op de grond. Bladeren De donkergroene, meestal glanzende bladeren zijn eirond of soms langwerpig en diep gekarteld-gezaagd. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De 5-8 mm grote bloemen zijn donkerblauw of ze hebben een witte onderste slip, soms zijn ze helemaal wit. De zwak behaarde kelkslippen zijn breed eirond, spits tot toegespitst en bedekken elkaar met de randen onder de vrucht. De stijl is ongeveer 1½ mm en komt meestal ver buiten de insnijding van de vrucht uit. Vruchten Een doosvrucht. De omgekeerd hartvormige vruchten zijn iets meer breed dan hoog. Ze hebben een vrij scherpe insnijding en zijn bedekt met verspreide klierharen en vele korte haartjes. De stijl steekt meestal duidelijk uit. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,07-0,30 m.
Bloemkleur:	blauw met wit
Type vrucht:	doosvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.