Ecologie & verspreiding Groot nimfkruid staat in warme, heldere, zonnige, niet te ondiepe, ± stikstofrijke, stilstaande of zwak stromende, matig voedselrijke, kalkhoudende, zoete tot zwak brakke wateren boven een bodem van zand, klei en veen met een dikke, losse laag organisch materiaal. Ze groeit in brede sloten en rivierlopen, in plassen, in petgaten en viskweekvijvers. De tweehuizige plant komt in alle werelddelen voor tot in de warmere delen. Nederland ligt geheel binnen het Europese deel van het verspreidingsgebied. De soort is zeldzaam in de Zaanse laagveengebieden , in de Hollands-Utrechtse plassen en in het rivierengebied, elders zeer zeldzaam. De rechtop staande, brosse plant draagt overal verspreide stekels, heeft rechtop staande, sterk vertakte stengels en smalle, bochtige bladeren die niet of onduidelijk geoord zijn. Bestuiving geschiedt onder water en de gevormde, iets afgeplatte en glanzende zaden hebben een onregelmatig patroon van vrij grote mazen en worden door watervogels gegeten en onverteerd verder verspreid. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige, warme plaatsen in niet te ondiep (een halve meter tot enkele meters diep), matig voedselrijk, stilstaand of zwak stromend, kalkhoudend, zoet of zwak brak water met een bodem die bedekt is met een vrij dikke losse laag organisch materiaal.

Groeiplaats
Water (plassen, viskweekvijvers, petgaten, brede sloten en rivierlopen).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in laagveengebieden in de Zaanstreek, in het Hollands-Utrechtse plassengebied en misschien nog langs de Waal.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam in de Kempen. Voor het eerst gevonden omstreeks 1980.

Wallonië
Zeer zeldzaam in het Belgisch-Franse grensgebied langs de Schelde bij Maulde.

Wereld
Alle werelddelen, voornamelijk in de warmere streken. In Europa het meest in het midden en oosten, noordelijk tot langs de Botnische golf (noordelijk tot 63° N.B.).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	voedselrijke wateren
Levensduur:	éénjarig
Levensvorm:	hydrofyt
Bloeitijd:	juli - september

Literatuur
de Wilde, W.J.J.O. (1964) 6. Najadaceae. Flora Neerlandica : 93-96 

den Held, A.J., J.J. den Held & E.X. Maier (1970) Waterplanten en waterplantenvegetaties in de plassen van De Haak bij Slikkendam (Z.-H.). Gorteria 5: 21-35 

Groenendijk, D. (1936) Najas in Nieuwkoop. De Levende Natuur 41: 191-191 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 219

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 85

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 106

Nederlandse Oecologische Flora 4: 269

Wilde Planten 2: 116

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De sterk vertakte stengels staan rechtop. Ze zijn bedekt met verspreide stekels. Bladeren De smal langwerpige, bochtige bladen zijn 1-6 mm breed. De randen en vaak ook de middennerf is aan de onderkant stekelig getand. Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Tweehuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op verschillende planten). De meestal alleenstaande, groenige bloemen groeien in de bladoksels. De mannelijke bloemen (met de meeldraden) zijn vierhokkig en 3-4 mm. Het bloemsteeltje is hoogstens 2 mm. De vrouwelijke bloemen hebben een eivormig vruchtbeginsel op een korte dikke stijl met meestal drie  priemvormige stempels. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De nootjes zijn iets afgeplat, met één  glanzend, 3-5 mm lang zaadje met een onregelmatig patroon van vrij ronde mazen. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,10-0,30(-0,70) m.
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	éénslachtig, tweehuizig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie