Ecologie & verspreiding
Van Glanshaver zijn twee ondersoorten bekend die in Nederland voorkomen: de zeer algemene Gewone glanshaver en de zeldzame Knolglanshaver. De twee zijn niet te onderscheiden op basis van de bovengrondse delen. Meestal worden de waarnemingen van Glanshaver niet uitgesplitst naar ondersoort, waardoor de status van beiden niet geheel duidelijk is. Er zijn archeologische vondsten gedaan die erop duiden dat Knolglanshaver oorspronkelijk inheems is. Van Gewone glanshaver zijn tot nu toe geen archeologische vondsten bekend; zij wordt door sommigen als neofiet beschouwd. De huidige Nederlandse naam, Glanshaver, is pas in de tachtiger jaren van de vorige eeuw ingesteld ter vervanging van het foutieve 'Frans raaigras'. Raaigras is gereserveerd voor het geslacht Lolium. De oorspronkelijk Nederlandse namen Havergras en Langgras werden tot aan het begin van de vorige eeuw gebruikt. Zie verder de ‘ecologie en verspreiding’ van Gewone glanshaver en Knolglanshaver.
CC-BY-SA 3.0 Bert Lanjouw, 2016
|
EcologieBodemZonnige tot licht beschaduwde plaatsen op matig droge tot vochtige, matig voedselarme tot voedselrijke, vaak bemeste, zwak zure tot meestal kalkhoudende grond (zand, lichte klei, zavel, leem, löss en mergel).
GroeiplaatsBermen, dijken, grasland (hooiland en vochtig, bemest grasland), ruigten, bossen (lichte loofbossen), bosranden, heggen, jonge bosaanplant, waterkanten (beek- en rivieroeverwallen en sloottaluds), akkers (akkerranden en voormalige akkertjes) en langs spoorwegen (spoorbermen).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandGewone glanshaver: Algemeen, maar vrij zeldzaam in Drenthe, Zuidoost-Fryslân en in het waddengebied.
VlaanderenGewone glanshaver: Zeer algemeen, maar iets minder in de Kempen.
WalloniëGewone glanshaver: Zeer algemeen, maar minder algemeen in de Ardennen. Knolglanshaver: Voornamelijk in de zuidelijke Ardennen.
WereldEuropa, behalve in het uiterste noordoosten. Ook in Noordwest-Afrika en de Kaukasus. Ingeburgerd in gematigde streken van andere werelddelen.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurBuch, C., L. Heitze, G.H. Loos & P. Keil (2006) Grannenloser Glatthafer (
Arrhenatherum elatius (L.) P.B.J. Presl & C. Presl; Poaceae) in der Duisburger Rheinaue.
Floristische Rundbriefe 40: 9-18
Hartsen, F.A. (1868) Arrhenaterum elatius - Veldhaver
Flora Batava 13: 983-983
Jansen, P. (1951) Gramineae.
Flora Neerlandica : 7-274
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels Soms zie je aan de voet enkele dicht bij elkaar staande kleine knollen. De stengelbasis is oranjeachtig. Dit gras vormt losse pollen. Er zijn geen uitlopers.
Bladeren De onderste bladen zijn kaal of kort, zacht behaard, de bovenste zijn meestal kaal. Ze worden tot 1 cm breed, zijn van boven ruw en iets geribd. Eerst zijn ze ingerold. De voet van de onderste bladscheden is oranjeachtig. Het tongetje is 1-3 mm en afgerond tot afgeknot.
Bloemen Polygaam (bloemen met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen en bloemen met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Glanshaver heeft een rijkbloemige, vrij losse, rechtopstaande of aan de top knikkende pluim. De onderste pluimtakken staan in halve kransen met vijf tot acht, de langere takken met drie of meer aartjes. De glanzende aartjes bevatten twee tot vier bloemen. Ze zijn eirond. De onderste bloem is mannelijk of, zelden tweeslachtig. De kelkkafjes komen niet tot de top van het aartje. Het onderste kelkkafje is eennervig en veel smaller en korter dan het drienervige bovenste.
Vruchten Een graanvrucht. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.