Ecologie & verspreiding
Grote ereprijs staat, vaak als pionier op open, zonnige en stikstofrijke, matig droge tot vochtige, voedselrijke tot zeer voedselrijke, zwak basische en meestal kalkhoudende grond, vooral bestaande uit klei, maar ook wel uit zand, leem en zavel. Ze heeft een voorkeur voor zwaardere bodems. Hoe lichter de grondsoort is, hoe meer zon en openheid ze nodig heeft. De eenjarige plant groeit in akkers (vooral hakvruchten, maar ook wel tussen andere gewassen), in wijngaarden, moestuinen en bij mesthopen, in omgewerkte bermen, op dijken en aan slootranden, op braakliggende grond en spoorwegterreinen. Ze stamt oorspronkelijk uit Zuid- en West-Aziatische berggebieden en is sinds het begin van de 19e eeuw ingeburgerd in alle gematigde streken van de wereld. De soort is in Nederland algemeen maar zeldzaam tot zeer zeldzaam in delen van het Pleistoceen. De bestuiving geschiedt door insecten of ze bestuift zichzelf, de zaden worden verspreid door water, wind en mieren.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015
|
EcologieBodemZonnige, open plaatsen (pionier) op vochtige tot matig droge, voedselrijke tot zeer voedselrijke, meestal kalkhoudende grond (vooral op klei, ook wel op leem of zavel).
GroeiplaatsAkkers (vooral hakvruchten, maar ook wel tussen graan en braakliggende akkers), wijngaarden, moestuinen, bij mesthopen, omgewerkte bermen, braakliggende grond, dijken, waterkanten (slootkanten) en langs spoorwegen (spoorwegterreinen).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandAlgemeen in het rivierengebied, in het westen van het land, in het noordelijk zeekleigebied en in Zuid-Limburg. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam. Sinds 1843 in Nederland.
VlaanderenAlgemeen, maar zeldzaam in de Kempen. Sinds 1824 in België.
WalloniëAlgemeen, maar vrij zeldzaam in de Ardennen.
WereldOorspronkelijk uit Zuid- en West-Aziatische berggebieden. Ingeburgerd in alle werelddelen, in gebieden met een gematigd klimaat.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurGarjeanne, A.J.M. (1948)
Veronica.
De Levende Natuur 51: 101-108
van Eeden, F.W. (1884) Veronica buxbaumii - Buxbaum's Eerenprijs
Flora Batava 16: 1242-1242
van Moorsel, R.C.M.J. & B. Odé (2004) Vier verwarrende Veronica's.
Gorteria 30: 69-72
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De liggende tot min of meer opstijgende stengels hebben aan de basis vaak bijwortels. Losgeraakte stengeldelen kunnen weer wortels vormen.
Bladeren De driehoekig-eironde blaadjes zijn grof getand en kort gesteeld. De lichtgroene stengelbladen worden naar boven toe nauwelijks kleiner.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De alleenstaande, grote bloemen groeien op lange, dunne stelen in de bladoksel. Ze komen vrij ver buiten de bladen uit. De bloemen zijn blauw en in het midden wit, de onderste kroonbladen zijn lichter van kleur. Ze worden 0,8-1,2 cm. De kelkslippen zijn langwerpig-eirond. De stijl is 2-3 mm.
Vruchten Een doosvrucht. De tweelobbige vruchten zijn 4-6 mm lang en 0,8-1 cm breed en zijn bezet met enkele verspreide klierharen. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.