EcologieBodemZonnige tot soms licht beschaduwde, open (pionier) tot gazige plaatsen op droge tot matig vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke, zwak zure tot kalkrijke grond (zand, leem, löss, mergel, zavel en stenige plaatsen).
GroeiplaatsGrasland, bermen, langs zandpaden, zeeduinen, langs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen), dijken (kanaaldijken en rivierdijken), haventerreinen, industrieterreinen, in de voegen van bestrating, plantsoenen, braakliggende grond, akkers (akkerranden), bossen (langs bospaden), bosranden, doornheggen en afgravingen.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandAlgemeen, maar minder algemeen in laagveengebieden, het noordelijk zeekleigebied en in het noordoosten van het land. De soort heeft zich de afgelopen periode echter sterk uitgebreid in het noordoosten.
VlaanderenAlgemeen.
WalloniëAlgemeen, maar zeldzaam in de Hoge Ardennen.
WereldGematigde streken in Europa en Azië (niet in het uiterste noorden en zuiden), oostelijk tot in Midden-Azië. Ingeburgerd in Australië, zuidelijk Afrika en Noord- en Zuid-Amerika.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL LiteratuurCosterus, J.C. (1921) Het Jakob's kruiskruid.
Natura 20: 40-41
de Wever, A. (1935)
Senecio jacobaea L.
Natuurhistorisch Maandblad 24: 16-16
Egelmeers, J. & P. Grooten (2005) De flora rondom Houthem in 1986 en 2004.
Natuurhistorisch Maandblad 94: 58-61
Kops, J. (1814) Senecio jacobaea - Jakobs Kruiskruid
Flora Batava 3: 169-169
Pedersen, A. (1977) Enkele opmerkingen over het vermeende voorkomen van Senecio jacobaea L. var. nudus Weston op Sylt en de Deense Waddeneilanden.
Gorteria 8: 128-129
Pegtel, D.M. (2007) Het gele gevaar: Jacobskruiskruid.
Floron Nieuwsbrief Groningen 14: 10-11
Prins, A.H. & H.W. Nell (1990) The impact of herbivory on plant numbers in all life stages of Cynoglossum officinale L. and Senecio jacobaea L.
Acta botanica neerlandica 39: 275-284
Reichert, H. (1977)
Senecio jacobaea L und
Senecio erucifolius L., ergänzende Hinweise zur Unterscheidung der beiden Arten.
Göttinger Floristische Rundbriefe 11: 102-109
Sloff, J.G. & J.L. van Soest (1939) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora II.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 49: 268-306
van der Meijden, E. (1974) The distribution of Senecio jacobaea L. and Tyria jacobaeae L. in relation to soil properties.
Acta botanica neerlandica 23: 681-690
van der Meijden, R. (1976) Het verspreidingsgebied van
Senecio jacobaea L. var.
nudus Weston.
Gorteria 8: 57-61
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De rechtopstaande stengels zijn soms groen of soms roodpaars. Ze zijn alleen boven het midden vertakt. Eerst zijn ze iets spinragachtig behaard, maar later verdwijnt de beharing.
Bladeren De onderste bladeren zijn veerdelig met een kleine eindslip. Tijdens de bloei zijn deze bladeren meestal al verdord. De bovenste bladeren zijn tot dubbel veerdelig. De eindslip is klein. Deze bladeren zijn half-stengelomvattend.
Bloemen Polygaam (bloemen met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen en bloemen met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemhoofdjes zitten in grote schermvormige pluimen. De hoofdjes zijn 1½-2½ cm. De twaalf tot vijftien lintbloemen zijn goudgeel. De binnenste omwindselbladen hebben een donkere top. Het buitenomwindsel is één- tot driebladig.
Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De zaden langs de randen zijn vrijwel kaal. De andere nootjes zijn dicht kortharig. De zaden zijn kortlevend (één tot vijf jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.